Πολυάσχολη ζωή

Οι πρώτες λέξεις οι πιο δύσκολες. Πώς να μιλήσει κανείς για μια τέτοια τραγωδία; Κάθομαι μπρος στην οθόνη σαν καημένο κουτάβι. Θυμάμαι τον Dubuffet. Μετά το Ολοκαύτωμα ήταν αδύνατο να αποτυπώσεις με πιστότητα μια ανθρώπινη φιγούρα. Σκέφτομαι την Βακαλό, σκέφτομαι τους φίλους μου. Τώρα εδώ, άνθρωποι ξεθεωμένοι, ξεχυμένοι στην Εθνική Οδό, περπατούν πάνω στην άσφαλτο χωρίς να ξέρουν στο λιγότερο πού θα τους βγάλει τόσος μα τόσος κόπος, τόση κούραση. Καθόμαστε και τους χαζεύουμε. Θα προσπεράσουμε το καραβάνι με το αυτοκίνητο. Καθόμαστε και χαζεύουμε. Δεν είναι λύση να καταρρακωθούν οι συγγραφείς μας και να μην ξαναγράψουν, όχι. Αλλά αυτό το ξερίζωμα... Η καρδιά τους... Η άσφαλτος.

Πόσο θυμωμένη είμαι. Χάσκουμε μπρος στην εικόνα. Στο Τσέλσι ανακοινώθηκαν έξι νέα διαμερίσματα πολυτελείας. Τι υλικό θα κατεργαστεί ο συγγραφέας, τι θα πει; Ένα impasto, μια χοντρή μπογιά απλωμένη όπως όπως, με μανία και χωρίς πολλή ασχολία. 

La Vie affairée - Jean Dubuffet 1953

I was so happy I didn't feel like me

15/2/2016

Μία αναπάντεχη διαύγεια με βρήκε σήμερα στον καλό καιρό του Λονδίνου και τον βόρειο ήλιο που σε τυφλώνει. Παρέλαβα το δέμα που μου έστειλε η μαμά. Μέσα είχε βάλει ένα σωρό έντυπα, καρποί δικής της έρευνας και συλλογής. Δύο ποιητικές συλλογές (Η Έννοια των Τυφλών και Επιλεγόμενα), δύο τεύχη του Ζυγού, ένα του Εντευκτηρίου και φωτοτυπημένα αντίγραφα κριτικών της Βακαλό σε διάφορα άλλα μέρη. 

Τώρα, στο καφέ μου στη Clapham, φυλλομετρώ τον Ζυγό. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί η συντακτική ομάδα με τονώνει, με φρεσκάρει! Ευθύβολη και παιχνιδιάρικη, βαθυστόχαστη αλλά με την ελαφρότητα όπως την περιγράφει ο Καλβίνο. Ίσως αναζωογονούμαι γιατί νιώθω κάποιες, ας πω, ορφανές μου ανησυχίες να συνδέονται - κι αυτό χάρη σ'ένα τεύχος του 1977! 

Συγκεκριμένα: η σύνταξη της Βακαλό, ανυπότακτη. Δίνει την εντύπωση πως συντάσσεται σύμφωνα με τους δικούς της κανόνες. Στο κλείσιμο της πρότασης το νόημα βεβαίως ολοκληρώνεται κι αποδίδεται, μα μέχρι εκείνη την στιγμή δεν είσαι σίγουρη. Θυμάμαι, λοιπόν, την Άντζη και την κουβέντα που είχαμε ακριβώς μια βδομάδα πριν (μεξικάνικο βραδινό στο Canterbury): στον γυναικείο λόγο (κατά το Écriture Féminine της Cixous) η σύνταξη έχει ήδη δοθεί, ως παράδοση. Αν ο λόγος είναι φαλλοκεντρικός (πες), τότε η σύνταξη είναι το πρώτο και τελευταίο εργαλείο που επιτηρεί αυτές τις δυνάμεις, τις ροπές, μέσα στη γλώσσα. Η Βακαλό σπάζει την σύνταξη και την κάνει δική της με τρόπο, συχνά, ριψοκίνδυνο. Ρισκάρει στην άρθρωση. Για παράδειγμα: 

Τρίτη λοιπόν κρίση - πρόβλεψη για τον Σταύρο Ιωάννου (με όλα τα "υπό αίρεσιν" και "υπ'ευθύνη" του ίδιου). Γνήσια δύναμη και ανοικτή για τις δυνατότητες του έκταση ανάπτυξης. Που χρειάζεται όμως, για να "πιάσει" τα μέτρα που ενυπάρχουνε στη σύσταση της, ελευθέρωμα.[Ζυγός, τεύχος 25ο]

Σαββατόβραδο, νοτιοδυτικό Λονδίνο

Απείχανε μερικά σπίτια. Είχε η καθεμιά τις ιστορίες της. Για την Ι. είχε, από τον Δεκέμβριο, αναζωπυρώσει η αλληλογραφία της με τον πρώην φίλον της, έναν, όπως έλεγε, απίστευτα όμορφο αθλητή του βόλευ που είχε μέχρι και stalkers, νεαρές κοπέλες που μαθαίναν το κινητό του με άγνωστο τρόπο και του στέλνανε μηνύματα και τον παίρναν τηλέφωνο. Ο τύπος αυτός, ο αθλητής, δεν ήθελε πολλά πολλά skype και ζητούσε από την Ι. να ανταλλάσουν μέιλ. Μια μέρα που η Ι. του πρότεινε να μιλήσουν μέσω skype, με κάμερα και τα λοιπά, ο αθλητής της το αρνήθηκε λέγοντας πως μόνο αν βρει να βάλει ένα αποκριάτικο κουστούμι που θα τον κάνει αγνώριστο θα μπορέσει να μιλήσει μαζί της κατά αυτόν τον τρόπο.

Η Ε., από την άλλη, είχε απόψε γυρίσει σπίτι νωρίς γιατί - όσο κι αν το ανέβαλλε- είχε να γράψει ένα μέιλ πολύ δύσκολο, πολύ σκληρό. Το σκεφτόταν με βαριά καρδιά όλη τη βδομάδα. Έπρεπε να το γράψει, δεν υπήρχε αμφιβολία. Θα ξεκινούσε κάπως έτσι: Δεν σου γράφω τόσο καιρό διότι δεν θέλω να το γράψω αυτό που πρέπει να γράψω. Αυτό που μοιάζει, εξωτερικά, για παράνοια, καμιά φορά έχει τις ευγενής του ρίζες στην προσπάθεια να συμφιλιώσεις τα ασυμφιλίωτα, σε έναν μοναχικό (πώς αλλιώς;) αγώνα. Και η αγωνία τα βράδια. 

Ψάχναν κι οι δυο για περισπασμό. Κάτι κατάφερναν, Παρασκευές στα μπαρ, Σάββατα στα σπίτια.